Özellikle iş hukuku, kira hukuku alanlarında arabuluculuk zorunlu hale gelmiştir. Taşınmazın aynı, aile hukuku gibi pek çok hukuki uyuşmazlıkta arabuluculuğa başvurmak zorunlu hale gelmiştir. Yapılan arabuluculuk görüşmesi neticesinde duruma göre anlaşma sağlanabilmektedir. Anlaşma sağlanan durumlarda karşı taraf bu anlaşmaya uymazsa ne yapılmalıdır? Süreci nasıl ilerletmek gerekir?
Arabuluculuk Başvurusu Ve Süreci
Arabuluculuk 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun yürürlüğe girmesiyle başlamıştır. Hukuki ihtilafların daha hızlı çözülebilmesi adına başvurulan bir alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Arabuluculuğa başvurmanın zorunlu olduğu haller gibi bir de ihtiyari başvurulan hukuki ihtilaflar bulunmaktadır. Yaşadığınız hukuki uyuşmazlık türüne göre arabuluculuk başvurusu yapılmalıdır. Ardından Arabuluculuk Daire Başkanlığı tarafından tarafsız bir arabulucu dosyaya atanmalıdır. Arabulucu her iki tarafı bir araya getirerek hukuki ihtilaf konusunda müzakere yürütmektedir. Tarafların anlaşmaya varması halinde anlaşmaya ilişkin hukuki süreci yürüterek anlaşma evraklarını hazırlamalıdır. Her iki tarafın anlaştığı konuya ilişkin anlaşma tutanağı imzalanmalıdır. Bu anlaşma tutanağına göre taraflar anlaşma sağladıklarına ilişkin imza atmalıdır. Taraflardan birinin bu anlaşmaya uymaması halinde mahkemeden icra edilebilirlik şerhi talep edilmelidir. Böylece bu anlaşma belgesi ilam niteliğinde olur. Bu icra edilebilirlik şerhinin nasıl alınması gerektiği önemlidir. Arabuluculuk yapılan hukuki ihtilafın konusuna, türüne göre değişmektedir. Anlaşma belgesindeki imzaların kimler tarafından atıldığına göre bile değişkenlik göstermektedir.
İcra Edilebilirlik Şerhi Nereden Talep Edilmelidir?
İcra edilebilirlik şerhi talep etmek için görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemeleridir. Yetkili Mahkeme ise arabulucunun üyesi olduğu komisyon bölgesidir. Özellikle ihtiyati arabuluculuklarda arabulucunun hangi bölge komisyonuna üye olduğu bilinmemektedir. Bu gibi durumlarda talep etmeden önce Arabuluculuk Daire Başkanlığı Arabuluculuk Listesi üzerinden kontrol edilmelidir. Yetkili mahkeme belirlendikten sonra anlaşma belgesine istinaden icra edilebilirlik şerhi verilmesi talepli dilekçe hazırlanmalıdır. Mahkemeye bu dilekçe ile başvurulmalıdır. Mahkemece hukuki ihtilafa göre duruşmalı mı dosya üzerinden mi karar verileceği belirlenmelidir. Ardından karşı tarafın hukuki dinlenilme hakkı çiğnenmeden talep dilekçesi tebliğ edilmektedir. Örneğin aile hukuku ile ilgili uyuşmazlıklarda duruşma açılması zorunludur. İş hukukundan doğan uyuşmazlıklarda duruşma açılmasına gerek yoktur. Sonrasında mahkemece talebe ilişkin karar verilmelidir. Mahkemece icra edilebilirlik şerhi verilmesine karar verildiğinde anlaşma belgesi ile İlamlı İcra Takibi başlatılmalıdır.
Anlaşma Belgesi için “icra edilebilir” şerhi almak zorunlu mu?
Taşınmazın aynını konu edinen anlaşma belgeleri için icra edilebilir şerhi gerekmektedir. Kira, kat mülkiyeti, komşuluk hukuku ve ortaklığın giderilmesine ilişkin uyuşmazlıklarda da icra edilebilirlik şerhi alınmalıdır. Bunların dışındaki uyuşmazlıklarda ise sadece taraflar veya sadece vekillerce imzalanması durumunda icra edilebilirlik şerhi alınmalıdır. Ancak taraflar ve vekillerince birlikte imzalanan anlaşma belgeleri ilam niteliğinde belge sayılmaktadır. Aynı zamanda sadece vekiller tarafından imzalanan anlaşma belgeleri de İİK kapsamında ilam niteliğinde belge sayılmalıdır. Adalet Bakanlığınca, İcra Dairelerine Yargıtay Kararları emsal alınarak bu yönde talimat yazısı dağıtılmıştır. İlgili bilgi yazısı kapsamlı olup yazımızın ekinde bunu da sizinle paylaşıyoruz.
